Trafik Kazalarında Maddi ve Manevi Tazminat

Trafik kazaları, günlük yaşamın en can sıkıcı ve sonuçları ağır olabilecek olaylarından biridir. Her yıl binlerce kişi, ihmaller, dikkatsizlikler ya da kurallara uymama gibi nedenlerle kazalara karışmakta, bazıları ağır yaralanmakta, bazıları ise hayatını kaybetmektedir. Bu kazalar yalnızca fiziksel hasara neden olmakla kalmaz; aynı zamanda kazaya karışan kişilerin ruhsal, sosyal ve ekonomik hayatlarında da derin izler bırakır.

İşte bu noktada, Türk Hukuku çerçevesinde kazazedelerin uğradıkları zararların tazmini için maddi ve manevi tazminat talepleri gündeme gelir. Peki, bu tazminatlar nelerdir? Kimler, ne şekilde bu haklardan faydalanabilir? Bu yazıda bu sorulara detaylı şekilde yanıt arayacağız.

Dikkat; Vatandaşlar, kaza sonrası kendisini arayan hasar danışmalık şirketlerine vekalet vererek çoğu zaman hak kaybına uğramaktadır. Trafik kazası sonrası sizi arayan ve hiçbir ücret almadan sigortadan tahsilat yapabileceğini iddia eden hasar danışmanlık şirketlerine güvenmeyin. Alanında uzman bir avukat ile çalışmanız, dolandırılmamanız açısından önemlidir!

1. Trafik Kazalarında Tazminat Hakkı

Türk Borçlar Kanunu ve Karayolları Trafik Kanunu uyarınca, kusurlu sürücü veya araç sahibi, meydana gelen kazada zarar gören kişilere karşı maddi ve manevi tazminat yükümlülüğü altındadır. Kusurun varlığı ve zarar arasında bir illiyet bağı bulunması şartıyla, zarar gören kişi ya da yakınları, bu talepleriyle mahkemeye başvurabilir.

Maddi tazminat talepleri bakımından Sigorta şirketinin, araç sahibinin ve kusurlu sürücünün sorumluluğu ayrı ayrı değerlendirilmelidir. Zira araçta meydana gelen hasarın giderimi açısından anılan kişiler müteselsil sorumluyken; hak mahrumiyeti talepleri bakımından sigortanın sorumluluğu söz konusu değildir.

2. Maddi Tazminat Nedir?

Maddi tazminat, trafik kazası sonucunda meydana gelen maddi zararların karşılanmasını ifade eder. Bunlar:

• Tedavi Giderleri: Hastane, ilaç, ameliyat, fizik tedavi vb. tüm sağlık harcamaları.

• Çalışma Gücünün Kaybı (İş gücü kaybı): Kazazedenin çalışma hayatında uğradığı gelir kaybı.

• Destekten Yoksun Kalma Tazminatı: Kazada hayatını kaybeden birinin bakmakla yükümlü olduğu kişilerin, kaybettikleri desteğin tazmini.

• Araç ve Mal Kaybı: Kazaya karışan aracın veya diğer malların onarım ya da değişim masrafları.

• Değer Kaybı : Kaza ve tamir neticesinde araçta meydana gelen değer kaybının tazmini

• Hak Mahrumiyeti Bedeli : Aracın tamir süresi boyunca kullanılmaması sebebiyle oluşan zararın tazmini

Maddi tazminat talep edebilmek için zararın belgelenebilir ve hesaplanabilir olması gerekir. Genellikle bu konuda alanında uzman bilirkişilerden rapor alınır.

3. Manevi Tazminat Nedir?

Manevi tazminat, kazazedenin yaşadığı psikolojik sarsıntı, acı, üzüntü ve yaşam kalitesinde meydana gelen düşüş gibi unsurların karşılığıdır. Maddi zararın aksine, doğrudan ölçülmesi mümkün değildir ve hâkimin takdirine bağlıdır.

Kimler manevi tazminat talep edebilir?

• Kazada yaralanan kişi, geçirdiği travma nedeniyle,

• Kazada hayatını kaybeden kişinin yakınları (anne, baba, eş, çocuklar, bazı durumlarda kardeşler),

• Ölüm olmaksızın ağır yaralanma yaşanmışsa, kazazedenin ruhsal sarsıntısı gerekçesiyle.

Mahkemeler, manevi tazminat miktarını belirlerken şu kriterleri göz önünde bulundurur:

• Kazanın ağırlığı ve sonuçları,

• Tarafların ekonomik ve sosyal durumu,

• Yaralanmanın derecesi veya ölüm durumu,

• Olayın meydana geliş şekli.

Türk Hukukunda manevi tazminatın zenginleştirici olamayacağı hususu da dava açarken dikkat edilmesi gereken hususlardan biridir. Zira davanın kısmen kaybedilmesi halinde karşı vekalet ücreti, yargılama giderleri gibi ödemeler yapmak zorunluluğu ile karşılaşılabilir.

4. Tazminat Davası Nasıl Açılır?

Tazminat talep edebilmek için, zarar gören kişi ya da mirasçıları, kazadan itibaren 2 yıl içinde ve her hâlükârda olaydan itibaren 10 yıl içinde dava açmalıdır. Bu sürelerin aşılması durumunda zamanaşımı söz konusu olur. (KTK md.109). Örneğin, 01.01.2025 tarihinde gerçekleşen ölümlü bir trafik kazasında; ölenin yakınları ölüme neden olan fiilden haberdar olmalarına rağmen, faili 01.01.2026 tarihinde öğrendiklerinde, dava zamanaşımı süresi bu tarihten başlayarak 01.01.2028 yılında sona erecektir. Yani, zarara uğrayanlar veya ölenin desteğinden yoksun kalanlar 01.01.2028 tarihinden sonra trafik kazası nedeniyle tazminat davası açamayacaktır.

Ceza Zamanaşımı Süresi: Trafik kazası nedeniyle herhangi bir suç işlenmişse ceza zamanaşımı süreleri de uygulanır (KTK 109/2). Trafik kazalarında yaralanma varsa taksirle yaralama suçu; ölüm varsa taksirle öldürme suçu meydana gelebilir. Trafik kazası neticesinde ölüm veya yaralama varsa, ceza kanununda o suç için öngörülen dava zamanaşımı süresi ne ise, maddi ve manevi tazminat davası açma süresi de odur. Ceza kanunundaki temel dava zamanaşımı süresi geçse bile ceza davası devam ediyorsa ceza davası devam ettiği müddetçe herhangi bir zamanaşımı süresine bağlı olmadan trafik kazası nedeniyle tazminat davası açılabilir.

Tazminat davası, Asliye Hukuk Mahkemesi ya da Asliye Ticaret Mahkemesi (eğer bir sigorta şirketine karşı dava açılıyorsa) nezdinde açılabilir.

5. Sigorta Şirketlerinin Sorumluluğu

Zorunlu trafik sigortası ve kasko gibi sigortalar, kazalarda önemli bir rol oynar. Zarar gören kişiler, öncelikle kusurlu tarafın sigorta şirketine başvurarak tazminat talebinde bulunmalıdır. (KTK md. 97) Ancak sigorta şirketi talepleri reddeder ya da eksik ödeme yaparsa, yargı yolu açıktır.

Sigorta şirketine başvuru yapılmadan doğrudan dava açılması KTK md.97 uyarınca mümkün değildir. Sigorta şirketi ödeme yapmaz veya tazminat taleplerinize 15 gün içinde cevap vermezse Asliye Ticaret Mahkemesi nezdinde dava açılması mümkündür.

6. Sık Yapılan Hatalar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Sadece manevi tazminat talep edip, maddi zararı göz ardı etmek.

• Zamanaşımı süresini kaçırmak.

• Tazminat hesaplamasında uzman görüşü almamak.

• Sigorta şirketlerinin teklif ettiği düşük meblağları kabul etmek.

Sonuç

Trafik kazaları sonrası hem fiziksel hem psikolojik anlamda toparlanmak zaman alabilir. Ancak hukuki haklarınızı bilmeniz, bu süreci daha adil ve dengeli geçirmenize yardımcı olur. Maddi ve manevi tazminat talepleri, yalnızca kayıplarınızı karşılamakla kalmaz; aynı zamanda kazalardan doğan mağduriyetin giderilmesi ve toplumsal adaletin sağlanması adına da önemlidir.

Bu nedenle bir kazaya karıştıysanız ya da yakınınızı böyle bir olayda kaybettiyseniz, mutlaka bir avukattan hukuki destek almanız tavsiye edilir. Trafik kazası tazminat hukuku alanında Türkiye'nin her yerinde hizmet veren KendigelenHukuk bürosunu arayabilirsiniz.

💰 Tazminat Hesaplama Örnekleri

Örnek 1: Sürekli İş Göremezlik Tazminatı

• Kaza Sonucu: Ağır yaralanma

• Yaş: 35

• Gelir: Aylık 5.000 TL

• İş Göremezlik Oranı: %60

• Hesaplama: 5.000 TL x %60 x 12 ay x 10 yıl = 360.000 TL​

Örnek 2: Destekten Yoksun Kalma Tazminatı

• Ölen Kişinin Yaşı: 40

• Aylık Gelir: 4.000 TL

• Destekten Yoksun Kalan Kişi Sayısı: 3 (eş ve 2 çocuk)

• Hesaplama: 4.000 TL x 3 kişi x 12 ay x 20 yıl = 2.880.000 TL​YAVUZ HUKUK BÜROSU+1Uğur Hukuk Bürosu+1Delil Hukuk Bürosu

Örnek 3: Manevi Tazminat

• Kaza Sonucu: Ölüm

• Yakınlarının Sayısı: Eş ve 2 çocuk

• Hesaplama: Her bir yakın için 50.000 TL x 3 = 150.000 TL​

📝 Sigorta Şirketine Başvuru Dilekçesi Örneği

[Sigorta Şirketi Adı]

[Sigorta Şirketi Adresi]

Konu: Trafik Kazası Nedeniyle Tazminat Talebi​Delil Hukuk Bürosu+2Or Hukuk+2Antalya Avukatı+2

Açıklamalar:

1. [Tarih] tarihinde, [yer] adresinde, [aracın plakası] plakalı aracın sürücüsü [sürücünün adı] ile [diğer aracın plakası] plakalı aracın sürücüsü [diğer sürücünün adı] arasında meydana gelen trafik kazasında, [kazaya uğrayan kişinin adı] ağır yaralanmış ve [tedavi süreci] tedavi edilmiştir.​

2. Kazanın kusurlu tarafı [kusurlu tarafın adı] olup, [kusurlu tarafın sigorta poliçe numarası] numaralı poliçesi kapsamında sorumluluğu bulunmaktadır.​

3. Kazada uğradığımız maddi ve manevi zararların tazmini için, [talep edilen tazminat miktarı] TL'nin tarafımıza ödenmesini talep etmekteyiz.​

Sonuç ve Talep:

Yukarıda belirtilen nedenlerle, [talep edilen tazminat miktarı] TL'nin tarafımıza ödenmesini ve gereğince işlem ifasını talep ederiz.​

Ekler:

• Kaza raporu

• Tedavi faturaları

• Sigorta poliçesi fotokopisi

• Kimlik fotokopisi​

Saygılarımızla,

[Adınız Soyadınız]

[İletişim Bilgileriniz]